عکس | تخته‌پل؛ میدانی‌ برای تجارت و کسب‌وکار دوافروش‌ها

این میدان در دوران قاجاریه، تخته‌پل هم نامیده می‌شد. در کتاب تهران قدیم به روایت منصوری آمده که‌ سبزه‌میدان از میدان‌های مهم دارالخلافه تهران و درواقع میدان اصلی شهر در دوره قاجار بوده است، که به‌دستور امیرکبیر درسال ١٢٦٨ هجری قمری، توسط حاجب‌الدوله تغییراتی اساسی در بافتش  آن به عمل آمد و در دوره رضا شاه هم بار دیگر دستخوش تغییر شد.

این میدان دروازه و حوض و دو طبقه بنا داشت

اکنون چهره این میدان در منطقه۱۲ به کل تغییر کرده است، آب نمای قدیمی آن تبدیل به میدان چهارگوش سنگی و مغازه‌های نوساز و پاساژ شده، اما اساس طرح اولیه از قدیم باقی مانده و شکل معماری جدیدی را به خود گرفته است. در بخش دیگری از کتاب تهران به روایت منصوری به نقل از اعتمادالسلطنه‌ آمده است: «این میدان، دروازه ،حوض آب و دو طبقه بنا در چهار طرف آن داشت، که طبقات زیرزمین آن با ایوان‌های سرپوشیده به دکان‌دارها و عطاری‌ها اختصاص داشت. این محل که در گذشته بسیار گسترده بود، ‌محل کشتار حیوانات و اعدام محکومان بود.»

حجره‌های پایینی دوافروش‌ها و بالایی تجار

سبزه میدان تهران علاوه بر محل کسب، محل تجمع مردم در ایام محرم بوده و هنوز نیز هست. از رویدادهای مهمی که در سبزه میدان آن زمان اتفاق می‌افتاد، اعدام مجرمان بود که به‌دستور امیرکبیر از این میدان به میدان قاپوق (اعدام قدیم و محمدیه فعلی) انتقال پیدا کرد. این میدان اکنون، همان اسلوب قدیمی را دارد، البته بدون آن درختان بلند، آب نماها و مغازه‌های قدیمی. سبزه‌میدان بعد از آن که به‌صورت دو طبقه ساخته شد، حجره‌های پایینی را دوافروش‌ها یا عطاری‌ها و طبقه فوقانی را تجار به‌ دست گرفتند. دهانه اصلی ورودی بازار به بازار کفاش‌ها یا ارسی‌دوزها راه می‌یابد و چهار طرفش با چهار دهانه به بازار صحاف‌ها و توتون‌فروش‌ها و کفاش‌ها و خیابان جباخانه منتهی می‌شود.

• نمایی دیگر از دیروز و امروز سبزه میدان تهران